O Arquivo
O arquivo da Fundación Uxío Novoneyra componse por máis de 2000 documentos de patrimonio bibliográfico, documental, gráfico e audiovisual. O groso da documentación atópase no arquivo físico da sede da Fundación en Parada do Courel e o resto en residencias familiares. A metade da documentación está dixitalizada nos repositorios de Galiciana Arquivo Dixital de Galicia e no Portal PARES do Ministerio de Cultura e Deportes.
O arquivo divídese en dous importantes fondos: o da Familia Novo e Neira e o de Uxío Novoneyra:
FAMILIA NOVO E NEIRA
Este fondo céntrase na historia da Casa da Fonte, casa natal de Uxío en Parada do Courel (actual sede da fundación), e na súa familia, a liñaxe Neyra e Pol. Esta documentación ten un gran valor histórico polo seu reflexo da fidalguía rural galega na montaña con documentos datados dende o século XVI a través de foros, pleitos, inventarios de compraventa…
É unha fiestra aberta á vida cotiá da montaña no pasado.
UXÍO NOVONEYRA
O corpo do arquivo atópase neste fondo conformado por toda a documentación relacionada coa figura de Uxío Novoneyra, tanto da súa propia autoría (poemas, escritos, debuxos) como arquivos doutros autores que formaron parte da súa vida.
MARÍA MARIÑO
A “dinamiteira da fala”, poeta noiesa, coma a nomeou Uxío Novoneyra. Foron veciños na aldea de Parada cando María se mudou co seu marido, que tiña o seu destino como mestre nacional na casa-escola do lugar. Foi Novoneyra quen a animou a escribir e a publicar a súa poesía en galego. No fondo da Fundación conservamos poemas orixinais, correspondencia e retratos debuxados da poeta noiesa.
CARLOS OROZA
Unha das grandes amizades de Uxío, poeta oral e figura da bohemia do Café Gijón. Coñecéronse en Madrid no emblemático café cando Uxío traballaba na Radio Televisión Española. Mantiveron unha forte amizade e un diálogo creativo continuado durante décadas. Carlos Oroza visitou varias veces a Uxío Novoneyra e viviu longas tempadas na casa de Parada. No arquivo conservamos numerosa documentación de Oroza, como poemas, correspondencia e cuantioso material gráfico.
COLECCIÓNS
O fondo acolle varias coleccións de autores amigos de Uxío, entre os que destacamos as coleccións fotográficas de Federico García Cabezón, Emilio Araúxo e Xan G. Muras.
Uxío na Casa da Fonte. Fotografía de Emilio Araúxo
Documento de identidade, 1970
Retrato de Uxío Novoneyra por Tino Grandío
Fotografía de Federico García Cabezón
Construción dun poema. “Romance das 5 rapazas”
Uxío con Carlos Oroza, 1974
Caligrama “Bailas e faisme libre”, 1968
Correspondencia de María Mariño